Een van de éérste camera-interviews, die ik als financieel-economisch journalist maakte, was met de topman van een bedrijf in de Midkap. Het was met de CEO van een IT-bedrijf. De jaarcijfers waren niet goed en dus pakte het bedrijf bij de presentatie van de jaarcijfers uit met een decoy; een elektronische pen die draadloos verbonden kon worden met een internetcomputer.
Met die pen kon men een handtekening zetten op een digitaal formulier of contract. Iets wat al eeuwen op papier geschiedde, werd door het IT-bedrijf ook mogelijk in de digitale wereld: de ondertekening van een belangrijke tekst met de uniek-persoonlijke handtekening. Het ding werd gepresenteerd als een veelbelovend product dat een veelbelovende omzet zou geven en veel winst beloofde. Helaas zou het anders lopen.
De maatschappij liet zich in de jaren daarna overhalen tot andere producten en manieren voor het ondertekenen van belangrijke documenten. Deze waren elders ontwikkeld, buiten het zicht van het betreffende bedrijf. Met alle gevolgen van dien voor de investeringen door het bedrijf. Ik heb mij jarenlang afgevraagd waardóór het bedrijf het gebrek aan behoefte in de samenleving onvoldoende had zien aankomen. Ik kwam niet verder dan de volgende conclusie: de decision makers hadden hun intelligence niet op orde gehad.
Dit gevoel bekroop mij jaren later ook toen de Amerikanen en geallieerden Irak en Afghanistan binnen vielen. Een substantieel deel van de bevolking bleek met heart & mind helemaal niet open te staan voor de geweldsingreep (door buitenlandse mogendheden). Ook hier was de intel bij de politieke besluitvorming en in de maatschappij blijkbaar niet op orde geweest. De info was er natuurlijk wel maar die werd simpelweg niet of onvoldoende naar boven gehaald of waargenomen en daardoor niet of onvoldoende meegewogen in de besluitvorming over het te voeren militaire beleid.
In managementtermen kan men dan van silo’s spreken. En juist dat is wat er nu op grote schaal geschied in de Nederlandse samenleving; silovorming.
Investopedia:
“Silo mentality is an attitude […] when several departments or groups within an organization do not want to share information or knowledge with other individuals in the same organization”
In mijn interviews en producties als journalist hoor ik in dat verband steeds weer de volgende stelling: “De technologische ontwikkelingen gaan ontzettend snel. De sector waarin wij opereren is totaal aan het veranderen. Veel bedrijven in onze sector zullen anders moeten gaan werken. Anders verdwijnen ze.” Veel lezers, luisteraars en kijkers zullen dit geluid herkennen. Ik hoor het namelijk uit de zorg, in de notariswereld, binnen supply chain management, voor de industriële productie, bij detacheerders, onder advocaten, van vermogensbeheerders en andere financieel dienstverleners maar ook via architecten en rondom automotive. Én, niet in de laatste plaats, in mÃjn sector; de journalistiek, media en communicatie. En zo kan ik nog wel even door gaan. Kortom: in alle sectoren vinden in hoog tempo grote veranderingen plaats door tech.
Dat roept bij mij de journalistieke vraag op, wie er nog overzicht heeft over de gevolgen van al deze veranderingen. Wie houdt in de gaten welk effect van de uitkomst van de techrevolutie in de ene silo voor uitwerking heeft voor de andere silo’s ? Wie kan voorkomen dat de silo notariswereld denkt dat zij de enige zijn die een revolutie doormaken ? Wie kan de logistieke keten duidelijk maken dat de veranderingen die zij doormaken op hun beurt weer beïnvloed gaan worden door de uitkomst van de veranderingen in de industrie ? Wie gaat de detacheerders uitleggen dat ze niet alleen moeten letten op de revolutie in HR maar in hun voorspellingen óók de uitkomst van de revolutie moeten meenemen, die plaatsvindt onder advocaten en vermogensbeheerders. Waar kan men informatie vinden over de vlek-op-vlekwerking van de veranderende werkwijze van architecten op de vlek van de snelveranderende automotive ? Kortom: Kan de snelveranderende journalistiek het silo-doorbrekende overzicht aan de nieuwsconsument, de beleidsmakers en het publieke debat aanbieden?
Want één ding is duidelijk; net zoals in andere sectoren zijn ook journalisten en bedrijven in de mediajournalistiek bezig met het absorberen en modificeren van de veranderingen binnen de eigen silo. Maar door deze navelstaarderij moet niet verbaasd worden opgekeken als de buitenwereld er gedurende het verloop van dat interne veranderingsproces, héél anders uit is gaan zien. Simpel gezegd: wakker worden en naar buiten gaan en verwachten dat alleen je eigen huis compleet verbouwd is, is een naïeve veronderstelling.
Wordt het tijd dat de journalistiek het grotere geheel van op elkaar inwerkende veranderingen door tech in de gaten houdt, op een rijtje zet om dat silo-overstijgende plaatje aan het publiek voor te leggen ? Maar wie hoort die vraag …