Binnen de particuliere sector is op dit moment een enorme shift gaande m.b.t. mobiliteit. Vooral de transitie van diesel, gas en benzine aangedreven auto’s naar elektrisch vervoer gaat in een razendsnel tempo. Deze ontwikkeling zien wij voor een deel ook terug bij bedrijven. Denk bijvoorbeeld aan het elektrisch aangedreven E-Worker bezorgwagentje van Picnic of de elektrische voertuigen van DHL, Amazon en PostNL. Groot vrachtverkeer staat voor een uitdaging m.b.t. elektrisch rijden: laadtijden zijn lang, een accu is zwaar en duur terwijl de actieradius ook beperkt en temperatuurafhankelijk is. Bovendien zorgt het vol raken van het elektriciteitsnet nu al voor problemen met de aanleg van een laadpaal op veel locaties in Nederland. Waterstof wordt door velen gezien als dé oplossing voor de transportbranche daar waar inzetbaarheid van de voertuigen van belang is en stil staand personeel ook een groot aandeel is van de Total Cost of Ownership (TCO) van een voertuig. De Aanschafsubsidie Zero-Emissie Trucks (AanZET) ondersteunt ondernemers met de transitie van hun wagenpark met groene waterstof als energiebron.
Vervangen van fossiele brandstof door groene waterstof
- Er zijn verschillende redenen waarom er wordt gepleit voor het vervangen van fossiele brandstoffen in vrachtwagens en bussen door schone groene brandstof:
Klimaatverandering: Bij het verbranden van fossiele brandstoffen worden broeikasgassen uitgestoten, zoals kooldioxide (CO2), die bijdragen aan klimaatverandering. Vrachtwagens en bussen zijn een belangrijke bron van uitstoot van broeikasgassen, dus het vervangen van fossiele brandstoffen een schone energiebron als waterstof zal helpen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en daarmee de klimaatverandering te vertragen. - Luchtkwaliteit: Vervoersmiddelen die op diesel rijden, stoten ook schadelijke stoffen uit, zoals stikstofoxiden (NOx), fijnstof en zwaveldioxide. Deze stoffen kunnen leiden tot gezondheidsproblemen zoals luchtwegaandoeningen en hart- en vaatziekten. Het gebruik van waterstof kan daarom bijdragen aan een betere luchtkwaliteit en daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan de gezondheid van mensen.
- Duurzaamheid: Fossiele brandstoffen zijn eindig en raken op termijn uitgeput. Door over te schakelen op een schone energiebron, zoals waterstof, kunnen we de beschikbare grondstoffen op een duurzame manier gebruiken en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen.
Kortom, het vervangen van fossiele brandstoffen door groene waterstof in vrachtwagens en ander groot transport zal helpen om de klimaatverandering te vertragen, de luchtkwaliteit te verbeteren en de afhankelijkheid van eindige grondstoffen te verminderen.
AanZET subsidie voor ondernemers
Voor ondernemers is de AanZET subsidie een aantrekkelijke regeling voor het vervangen van fossiel aangedreven voertuigen. De Aanschafsubsidieregeling Zero-Emissie Trucks is voor bedrijven en non-profitorganisaties die een nieuwe, volledig emissieloze (uitstootvrije) vrachtauto willen kopen of financial-leasen.
Hiervoor is vanaf 4 april €30.000.000 beschikbaar en het indienen van de subsidieaanvraag kan t/m 29 december 12:00 uur (2023). Vorig jaar was bij het open gaan van de AanZET subsidie het budget snel op. Het advies is om tijdig een aanvraag te doen als je gebruik wil maken van de regeling voor de aanschaf van een waterstof elektrische vrachtwagen.
Wet- en regelgeving strenger
De komende jaren worden wet- en regelgeving in de transportsector strenger met betrekking tot fossiele brandstof.
Er zijn al verschillende wetten en regelgevingen die gericht zijn op het verminderen van de uitstoot van vrachtauto’s die op fossiele brandstoffen rijden. In de toekomst zullen er meer maatregelen worden genomen om het gebruik van schone energiebronnen, zoals het gebruik van waterstof, te stimuleren en de uitstoot van vrachtauto’s te verminderen.
Enkele voorbeelden van bestaande en toekomstige wet- en regelgevingen zijn:
- CO2-uitstootnormen
De normen worden geleidelijk aangescherpt en vrachtwagenfabrikanten moeten zich houden aan de vastgestelde emissielimieten om hun voertuigen op de Europese markt te kunnen brengen. Vanuit Europa worden verschillende regeling opgesteld om op basis van CO2 uitstootnormen de transitie naar zero emissie vrachtwagens te versnellen. Voor meer informatie over de Europese regeling zie: Reducing CO₂ emissions from heavy-duty vehicles. - Milieuzones
Verschillende steden in Nederland hebben milieuzones ingesteld waarin bepaalde vrachtwagens met hoge emissies worden geweerd. Vanaf 2025 worden de eisen aan vrachtvervoer en andere vormen van stadslogistiek strenger. Voor meer informatie over zero emissie zones zie: Op weg naar ZES. - Stimuleringsmaatregelen
Overheden kunnen verschillende stimuleringsmaatregelen treffen om het gebruik van schone energiebronnen in vrachtauto’s te bevorderen. Voorbeelden hiervan zijn subsidies voor de aanschaf van elektrische vrachtwagens en laadinfrastructuur (zoals de AanZET Subsidie), of belastingvoordelen voor bedrijven die investeren in schone energie zoals waterstof (onder andere de MIA en Vamil). Daarnaast wordt in 2026 de vrachtwagenheffing ingevoerd waar zero emissie vrachtwagens zoals waterstof elektrische vrachtwagens tot 75% per jaar minder gaan betalen dan vrachtwagens met verbrandingsmotoren op fossiele brandstoffen (voor meer informatie zie: Programma Vrachtwagenheffing).
Meer waterstoftankstations en meer waterstofvrachtwagens
Kortom, er is al verschillende wet- en regelgeving die gericht is op het verminderen van de uitstoot van vrachtauto’s op fossiele brandstoffen. Naar verwachting zullen er in de toekomst meer maatregelen worden genomen om het gebruik van schone energiebronnen als waterstof te stimuleren. Op dit moment kan bij circa 15 tankstations in Nederland waterstof getankt worden. Dit aantal neemt de komende jaren snel toe.
Goedkope waterstof in Noord-Holland
De provincie Noord-Holland heeft met grote energieleveranciers en energiegebruikers in 2022 een waterstof convenant gesloten om de ontwikkeling van waterstof te stimuleren (voor meer informatie zie: 8 waterstoftankstations in Noord-Holland – Provincie Noord-Holland).
Een van de projecten die door het Ontwikkelingsbedrijf NHN, de New Energy Coalition en het bedrijfsleven wordt opgepakt is het project Duwaal. In dit project gaat HYGRO groene waterstof produceren en leveren aan tankstations in Noord-Holland, genoeg voor 50 tot 80 waterstof vrachtwagens in de regio. Het eerste tankstation binnen dit project is van AVIA Marees in Wieringerwerf. Bovendien heeft HYGRO als doel dat de kosten van waterstof vergelijkbaar zijn met die van diesel. In dit project lijkt dat al op korte termijn haalbaar.
Vrijwel alle grote en kleine merken vrachtwagenfabrikanten hebben waterstofvrachtwagens in ontwikkeling zoals bijvoorbeeld Volvo Trucks en Daimler Trucks. H2X Global heeft een waterstof elektrische vrachtwagen ontwikkeld die dit jaar al leverbaar is (zie de foto hierboven). Mobihy is de vertegenwoordiger van H2X in Nederland.