Amsterdam,
In 2022 heeft het college van B en W voor zo’n 800 miljoen euro geïnvesteerd in onder andere scholen, sportfaciliteiten, speeltuinen, parken, buurthuizen, kunst- en cultuurvoorzieningen, infrastructuur, noodzakelijk onderhoud aan de stad en de energietransitie. Dat staat in het jaarverslag van 2022. Dit is het eerste jaarverslag van het nieuwe college.
In het jaarverslag legt het college verantwoording af over de uitvoering van het beleid dat in de begroting voor 2022 is vastgesteld.
Steun vanwege hoge inflatie
Het jaar 2022 begon in een lockdown. Toen die voorbij was, en alles weer van het slot ging, kreeg de gemeente te maken met nieuwe onzekerheden door de inval van Rusland in Oekraïne. Hoge inflatie met forse stijging van lonen en prijzen, stijgende rentes en vooral de sterke stijging van energieprijzen waren voor iedereen merkbaar.
Het college heeft hierop ingespeeld door Amsterdammers die het echt nodig hebben, te ondersteunen. Stadspashouders kregen eenmalig extra kindtegoed voor onder andere kleding en schoolspullen. Maatschappelijke organisaties in de stad die -kinderen in- minimahuishoudens ondersteunen, hebben extra subsidie gekregen. Het Rode Kruis en Human Aid Now ondersteunden wekelijks 6.500 mensen met eten, geholpen door particuliere fondsen en initiatieven in de wijken. De gemeente droeg voor ongeveer 50 procent bij aan de kosten.
Ook is er 20 miljoen euro vrijgemaakt voor noodsteun aan sportverenigingen, culturele instellingen, maatschappelijke organisaties en MKB’ers die in de problemen dreigden te komen door de hoge energieprijzen. Fix- en coachteams zijn buurt voor buurt bij ondernemers langsgegaan om met kleine ingrepen panden te verduurzamen. Als tegemoetkoming voor de gestegen energielasten ontvingen 88.000 minimahuishoudens energietoeslag.
Woningbouw
In 2022 is de gemeente begonnen met de bouw van 8.401 woningen en zijn diverse bouwplannen vastgesteld in de aandachtsgebieden Noord, Zuidoost en Nieuw-West. De ambitie om jaarlijks 7.500 woningen te bouwen, is in 2022 ruimschoots behaald. Wel zijn de marktomstandigheden fors verslechterd door hogere rentes, hogere bouwprijzen, tekort aan materieel en personeel. Er zijn afspraken gemaakt met het Rijk over investeringen in het openbaar vervoer die nodig zijn voor de toekomstige woningbouw en bereikbaarheid van de regio.
Opkoopbescherming
Afgelopen jaar is de opkoopbescherming ingevoerd: een zelfbewoningsplicht voor koopwoningen met een WOZ-waarde tot € 512.000,-. Ook is de nieuwe leegstandverordening ingegaan, waarmee we leegstand daadkrachtiger kunnen aanpakken. Om starters en mensen die het hardst een (andere) woning nodig hebben een betere kans te geven op de woningmarkt, is de verdeling van sociale woonruimte herzien.
Isoleren
Het college is ook gestart met het isolatieoffensief. Ze stimuleren bewoners en woningeigenaren om structureel energie te besparen door hun woningen te verduurzamen en begeleiden ze daar ook bij. Dit doen ze onder andere door de inzet van de energiebespaarservice, de FIXbrigade en door te helpen via toeslagen. Het isolatieoffensief draagt ook bij aan het bestrijden van de energiearmoede door een lagere energierekening voor bewoners.
Positief rekeningresultaat
Ondanks de gevolgen van gestegen rentes en oplopende kosten, laat het jaarverslag een positief rekeningresultaat van 196,5 miljoen euro zien. Dat komt vooral doordat het toerisme sneller aantrok dan verwacht na het einde van de lockdowns, er minder geld aan personeelskosten is uitgegeven omdat vacatures moeilijker worden vervuld, en de gemeente vanuit het Rijk compensatie kreeg vanwege corona. Het overgebleven geld gaat naar de algemene reserve, zodat deze reserve weer kan aangroeien naar het niveau van voor de coronapandemie. Dat is belangrijk om financiële tegenvallers in de toekomst op te kunnen vangen.
Zorgen
De structurele financiën van de stad laten over de komende jaren een zorgelijk beeld zien. Met structureel geld kan de gemeente investeringen en maatregelen nemen voor de lange termijn. Het Rijk is van plan om de manier waarop gemeenten gefinancierd worden vanaf 2026 te veranderen. De gemeente inkomsten bewegen dan niet meer mee met de uitgaven van het Rijk, waardoor ze de komende jaren tientallen miljoenen minder uit het gemeentefonds ontvangen. Het Rijk heeft nog geen nieuwe regeling bekendgemaakt om de dreigende tekorten bij de gemeenten op te lossen. Gestegen rentes en kosten maken dit beeld nog zorgelijker. Daarom zijn passende maatregelen voor de lange termijn nodig en zullen ze de komende periode keuzes moeten maken om de stadsfinanciën ook in de toekomst gezond te houden.
