Deze blog is mogelijk gemaakt door Nick Zonneveld (Vilans),
Reablement is hot, afgelopen zaterdag bracht de NOS nog een grote rapportage over deze nieuwe manier van zorgverlening waarbij ouderen leren voor zichzelf te zorgen, zodat ze niet meer afhankelijk zijn. Maar we focussen hierbij nu wel te veel op het verzachtende effect op de krappe arbeidsmarkt. En dat doet het gedachtegoed van reablement ernstig te kort.
Reablement: Herontdekking van Zelfredzaamheid in de Zorg
Het Deense concept betekent zoveel als ‘mensen helpen zichzelf te helpen’. Iets waar onder de noemer zelfredzaamheid al langer aan gewerkt wordt, maar nu met de opmars van reablement hernieuwd aandacht krijgt. Iemand die niet kan koken, kun je bijvoorbeeld beter een kookcursus aanbieden dan Tafeltje Dekje. Het kernconcept van reablement is autonomie, maar ook in de NOS-rapportage ligt de focus op het arbeidsbesparende potentieel van deze methode: zo staat te lezen dat de nieuwe methode geen overbodige luxe is want het aantal ouderen neemt de komende jaren in rap tempo toe. Ondertussen groeit ook het aantal vacatures in de thuiszorg en in verpleeghuizen, zo is de verwachting. Minder zorgmedewerkers moeten straks méér zorgbehoevenden helpen.
Waarde(n)loos
Dankzij waardevolle reablement-experimenten in onder andere West- en Midden-Brabant kunnen we de komende periode leren wat er werkt in de praktijk. Wanneer we lering gaan trekken uit deze experimenten is het belangrijk dat we niet alleen kijken naar euro’s, maar ook aandacht besteden aan het gedachtegoed reablement en de waarden die daarin de nadruk hebben.
Gelukkig gebeurt dat soms al. Het is bijvoorbeeld hoopvol om te zien dat een koploper zoals Mijzo
in het programma ‘Langer Actief Thuis’ kijkt naar reablement vanuit het individu: ouderen formuleren zelf hun doelen waarmee ze hun onafhankelijkheid en kwaliteit van leven kunnen behouden.
Laat reablement niet vervliegen
Kortom: reablement biedt op de lange termijn mooie kansen om de zorg meer te richten op de autonomie en kwaliteit van leven van ouderen en mensen met een beperking. En op die manier de druk op de zorg te verlagen. Maar als we reablement alleen beschouwen als snelle interventie voor onze hedendaagse maatschappelijke problemen, zal de populariteit van dit gedachtegoed weer vervliegen. Om dat te voorkomen hebben we een cultuuromslag nodig. Pilots in de regio kunnen hierbij helpen. En laten we niet vergeten daarbij nadrukkelijk naar de waarden van het gedachtegoed te kijken. Maak reablement niet waarde(n)loos.