Amstelveen,
Iedereen is er inmiddels wel bekend mee: de snelheid van technologische ontwikkelingen is anno 2023 haast niet meer bij te benen. Dat is natuurlijk spannend en vernieuwend, maar voor bedrijven kan het nog weleens lastig zijn om doorheen te navigeren. Na 20 jaar gewerkt te hebben als advocaat, bundelt Menno Weij nu zijn juridische DNA samen met zijn liefde voor tech, om MKB-bedrijven wegwijs te maken.
Je bent ondernemer EN werknemer bij BDO. Hoe verhoudt zich dat tot elkaar?
“Voordat ik begon met mijn werkzaamheden bij BDO, was ik eerst werkzaam bij SOLV, een advocatenkantoor gespecialiseerd in media, technologie en communicatie. Vanuit SOLV heb ik leren ondernemen en heb ik de keuze gemaakt om VraagHugo mede op te richten, een legal tech startup die recht en tech met elkaar verbindt. Bij BDO ben ik partner en adviseur op hetzelfde gebied, wat maakt dat ondernemen en adviseren voor mij hand in hand met elkaar gaan.”
Waar dienen MKB-bedrijven in de nabije toekomst rekening mee te houden met betrekking tot wet- en regelgeving omtrent media?
“Cyberhygiëne (ransomware aanvallen) is toch wel een ding dat nu enorm speelt. Iedereen komt een keer aan de beurt. En als het gebeurt, wat doe je dan? Principieel geen losgeld betalen aan boeven is naar mijn overtuiging het schenden van de morele en juridische zorgplicht als daarmee de persoonsgegevens op straat komen te liggen. Je moet als bedrijf zijnde dus zorgen dat je processen hebt waar je op terug kunt vallen in zo’n situatie en het scenario “betalen” op de kaart zetten. Denk aan een noodnummer of een adviseur die je snel in kunt zetten. Ook Artificial Intelligence is steeds meer onderwerp van gesprek aan het worden. Begin volgend jaar gaat de AI act van kracht. Bedrijven moeten uiteindelijk vanaf 2026 aan de regelgeving van de AI act voldoen. Om dat in goede banen te leiden kloppen bedrijven steeds meer bij ons aan.”
Je bent juridisch specialist in tech , vanwaar deze specialisatie?
“Ik heb mijn scriptie geschreven over het elektronisch vraag-en-aanbod systeem voor de bloemenveiling in Aalsmeer. Computers sloten toen de overeenkomst, wat vooral in de jaren 90 een interessante rechtsvraag was: kan en mag dat wel? Contracten vind ik ook leuk, dus de combinatie tussen tech en legal heeft mij altijd wel gefascineerd.”
Zet je jouw ondernemerscapaciteiten ook in bij BDO?
“Jazeker! Ik geloof in toegevoegde waarde en onderscheidend vermogen. De gedachte achter mijn co-founderschap bij start-ups is dan ook: wat kun je doen om iets wat soms nog best een slechte reputatie heeft, namelijk recht en m’n concullega’s, in een positief daglicht te zetten? Deze ondernemers gedachte zet ik door in mijn werkzaamheden bij BDO.”
Voor bedrijven zijn de technologische ontwikkelingen dus nog best een uitdaging. Hoe zit dat voor het recht?
“Daar komt meer bij kijken dan alleen het inlezen in de wet. Als AI iets creëert en er komt een tekst uit, kan dat auteursrechtelijk beschermd zijn. Vereiste is dan dat er menselijke betrokkenheid is, om precies te zijn: menselijke creativiteit. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat het design van een auto onder menselijke creativiteit valt, maar het stuur of de wielen niet, omdat dat op elke auto zit en nodig is. In andere woorden: hoe meer creatieve vrijheid, hoe meer auteursrecht. Bij AI is de vraag: is die menselijke betrokkenheid er nog wel? Als een AI-tool bijvoorbeeld een antwoord geeft of iets creëert, dan moet je dus uit kunnen leggen hoe die menselijke creativiteit hierbij een rol speelt. Dat vind ik dus mooi en uitdagend, en dat is voor het recht wel iets om je in vast te bijten.”
Sta jij als adviseur voor nieuwe uitdagingen?
“Absoluut, in principe loopt het recht altijd achter de feiten aan ten opzichte van tech. Maar hoe gaaf is het dat je je juridische creativiteit kwijt kan op een manier waarmee je de ondernemer verder kan helpen? De uitdaging zit hem vooral in de mogelijkheden. Wat kan ik wel en niet in contracten zetten, bijvoorbeeld met betrekking tot AI?”
Je hebt je kennis over technologie, media en recht samengebracht. Als je moest kiezen: welke van de drie ligt het dichtst bij jouw hart?
“Het juridische zit in mijn DNA, dat zit in mijn hart. Ik denk dat ‘ondernemende jurist’ misschien wel de juiste term is om mij te omschrijven. En wat betreft de relatie tussen recht en tech: legal moet geen koning zijn, legal moet de business faciliteren en niet roepen wat allemaal niet kan. ‘Be an enabler’.”