Onderzoekers van Wageningen University & Research hebben de resultaten uit het project vertaald naar regionaal niveau. Hieruit blijkt onder meer dat samenwerking tussen agrarische bedrijven uit verschillende sectoren een positief effect kan hebben op de bodemvruchtbaarheid en dit zowel voor de melkveehouder als voor de akkerbouwer of bollenteler geld oplevert.
In het project is bijvoorbeeld gekeken naar het verbeteren van de bodemvruchtbaarheid, rantsoenen, economische positie en samenwerking in relatie tot wet- en regelgeving. Uit de berekeningen blijkt een verschuiving van de organische stofaanvoer van de melkveehouderij naar de akker- en tuinbouw. Hierbij wordt aangetoond dat de organische stofvoorziening op bouwland vaak verbetert door de wisselbouw met gras en de mest die daarop wordt toegediend. In geval van samenwerking tussen akkerbouw- of tuinbouwbedrijf en een melkveebedrijf in Noord-Holland wordt een deel van het gras van de melkveehouder meestal geroteerd met akkerbouw- en tuinbouwgewassen. Dit leidt tot een hoger aandeel kortdurend gras. Het risico van stikstofuitspoeling kan beperkt worden door de stikstofbemesting van het volggewas na het scheuren van grasland aan te passen en een vanggewas na de oogst van het volggewas te zaaien.
Bodemstructuur
Naast organische stof is ook de bodemstructuur een belangrijk aspect van de bodemkwaliteit. Vaak wordt bij grondruil op het bedrijf van de akkerbouwer graan vervangen door gras van de melkveehouder. Een aandachtspunt hierbij is dat de grondbelasting op grasland veel intensiever is dan op percelen met graan. Het risico op bodemverdichting wordt hierbij groter. In het project is met de deelnemende melkveehouders gesproken over de mogelijkheden voor andere ruwvoergewassen dan mais. Uit oogpunt van organische stofaanvoer is een mengsel van graan en vlinderbloemigen interessant. Het bevat veel ruw eiwit, bindt stikstof en de energiewaarde is redelijk tot goed. Wel is er aandacht nodig voor een goed inkuilproces en zijn met name vlinderbloemigen gevoelig voor aaltjes, waardoor schade kan optreden in de gewassen erna.
Economisch voordeel
Uit de regioanalyse blijkt dat het aangaan van een samenwerkingsverband ook geld kan opleveren. De ruimte voor extra melkproductie per hectare voor de melkveehouder is afhankelijk van het melkproductieniveau per koe, de jongveebezetting, de keuze voor grasland of bouwland en de fosfaattoestand van de grond. Als gevolg van de samenwerking is er voor het akkerbouwbedrijf ook meer ruimte om gewassen te telen met een hoger saldo. In een rekenvoorbeeld van een nieuwe samenwerking ruilt een akkerbouwer 20 hectare grasland voor 12 hectare pootaardappelen. Hierdoor stijgt het saldo per hectare met bijna 50% en loopt het voordeel voor de akkerbouwer op met 74.000 euro.
Projectpartners
Vruchtbare Kringloop Noord-Holland is een initiatief van LTO Noord samen met CONO Kaasmakers en Flynth. De projectcoördinatie is in handen van Projecten LTO Noord. Naast LTO Noord en Flynth zijn Agrifirm, Wageningen University & Research en Water Land en Dijken betrokken bij de uitvoering van het project. Provincie Noord-Holland, Greenport Noord-Holland Noord, LTO Noord Fondsen, CONO Kaasmakers, Flynth, Agrifirm, Rabobank en Water Land en Dijken financieren het project.
