Het concept Economische Visie vormt wat OVZZ betreft een goede kapstok voor het gemeentelijke beleid voor de komende jaren. Het is een uitstekend leesbaar document met veel ambities waar door alle stakeholders (waaronder uiteraard de Zaanse ondernemers) een stevige bijdrage wordt gevraagd. Het nadeel van een kapstok is echter dat er voor belangenbehartigers aan ieder haakje iets te “shoppen” is. Wat dat betreft hebben we behoefte aan meer duidelijkheid (#hoedan?) in de visie en koers.
Voor het uitwerken en opvolgen van alle voorstellen in het concept en de vertaling daarvan in het uitvoeringsprogramma (UVP) is een leger aan deskundigen en medewerkers nodig. De hoeveelheid organisaties en visies die genoemd worden is ongekend. OVZZ betwijfelt de uitvoerbaarheid en opteert voor een meer eenvoudige en heldere lijn aan de hand van de door de Gemeente Zaanstad opgevoerde 6 strategische opgaven.
De OVZZ ziet graag een UVP met meer concrete speerpunten, dus vooral meer focus. Er wordt gepleit voor beperking van de grote hoeveelheid visies, beleidsstrategieën, profielen, programma’s, convenanten, City Deals, transities, economic boards etc.
Toevoegingen vragenlijst en uitvoeringsplan
Aansluitend geeft OVZZ een aantal toevoegingen op de door de gemeente verstuurde vragenlijst en het uitvoeringsplan:
- Zaanstad wil in 2040 “van het gas af” en in 2050 circulair zijn. OVZZ mist hier duidelijke en richtinggevende plannen. Welke koppeling wordt gemaakt tussen de nog te verwachten verduurzamingsvisie en de economische visie? Wie pakt hier de regie? Wie ziet toe op de uitvoering en handhaving van de wettelijke taken?
- In de conceptvisie komen diverse proefballonnen voorbij: Er moet meer werkgelegenheid gecreëerd worden op minder m2, er moeten meer bedrijven naar Zaanstad komen met een lage CO2 intensiteit en een lage afvalproductie en milieudruk, de werkgelegenheid moet tot 2040 met 15.000 voltijdbanen toenemen. Stuk voor stuk prima doelen. OVZZ mist hier een omschrijvingskader, startpunt en heldere afwegingen in het uitvoeringsplan.
- Volgens de visie dient de pendel van werknemers beperkt te worden. Werkgelegenheid moet dus binnen de stad versterkt worden. Dit staat echter haaks op de Strategie Bedrijventerreinen waar gesproken wordt om bedrijven uit Zaanstad naar bijvoorbeeld Purmerend en Lelystad te verplaatsen om zodoende ruimte voor woningbouw te creëren. De nu in onderzoek zijnde transitie plannen van de gemeente om van de Achtersluispolder een woon-werk gebied te maken gaan hierbij naar het idee van OVZZ ook niet helpen.
- Het ontbreekt in de visie aan voldoende ambitie om de arbeidsmarkt beter te bedienen op korte en op lange termijn. OVZZ snapt het idee om op langere termijn het opleidingsniveau van de Zaanse beroepsbevolking te verbeteren en zodoende het percentage inwoners met een HBO-opleiding te verhogen van 25% naar 30%. OVZZ verwijst hier naar de door hen veel gebruikte hashtag #HoeDan. De samenwerking tussen scholen, overheid en bedrijven (triple helix) verdient een prominentere en daadwerkelijke plek in de visie. Voor de korte termijn is wendbaarheid op de arbeidsmarkt essentieel. Hoe wordt dit concreet gemaakt?
- Door de strategische ligging van het OVZZ-gebied aan het Noordzeekanaal komt dit gebied bij uitstek in aanmerking voor ontwikkeling van een hub voor circulaire industrie (met name Achtersluispolder) en overslag en transport van nieuwe vormen van energie zoals waterstof.
- En daarbij heeft het gebied nu en in de toekomst een regionale rol. Beiden worden in de visie nauwelijks benoemd en verdienen meer uitwerking.
- In de visie wordt gesproken over “interne mobiliteit” die in Zaanstad niet op orde is. De OVZZ is van mening dat ook de “externe mobiliteit” niet op orde is. Voor zowel reizigers als voor transport ontbreekt het aan een goede oost-west verbinding. Hiervoor verwijst OVZZ naar het Zaans Mobiliteits Plan (2021) waar de verbinding van de A8 naar de A9 een randvoorwaarde is voor vele ontwikkelingen in de stad. In het concept van de economische visie wordt wel naar het ZMP verwezen, echter zonder het ontbreken van de verbinding of een alternatief hiervoor te benoemen.
- Veiligheid, onderhoud en netheid van de openbare ruimte blijven in het concept onderbelicht. Binnen het kader van deze 3 aspecten van de openbare ruimte kan een economie zich ontwikkelen. Als de openbare ruimte niet op orde is, geeft dat een remmende factor in de economie.
